Saturday, June 1, 2013

http://www.youtube.com/watch?v=SFvMVL6cs0

Monday, September 10, 2012

CELEBRATING FREEDOM: KARENNI REMEMBER DEEKU

Karenni people have celebrated El Doepawmee, or Deeku, the same time each year for many generations, wherever they live. And, many elders and leaders in the community want to make sure ...

Karenni people have celebrated El Doepawmee, or Deeku, the same time each year for many generations, wherever they live. And, many elders and leaders in the community want to make sure the celebrations continue, especially for young Karenni.

"Don't give up our tradition. Please keep up our tradition; it is only held one time a year", Karenni youth leader, Boe Reh urged passionately during a recent interview with Kantarawaddy News.

Traditional Deeku food is prepared every year during the Karenni festival celebrating freedom from oppression. photo: contributed
Traditional Deeku food is prepared every year during the Karenni festival celebrating freedom from oppression. photo: contributed
He said he has been actively participating in Deeku celebrations every year.

He lives in Karenni refugee camp 1, Mae Hongsong district, northern Thailand.

Deeku is based on a legend which has been passed down throughout Karenni history.

It says that once upon a time, there was a place called Kanarmaw Deemawsoekay, or Dwe Mae Naw Ngwe Taung Pyay, in Karenni State. Karenni people lived there. The legend says, Dwe Mae Naw angels ruled the Ngwe Taung Pyay.

During that time, a child was born in Noekoe area. His mother died after his birth. The child was named as "Shar Tu Phe". He grew up to be honest and brave.

Therefore, the Kanarmaw angles gave him a special sword, called Dar Setkyar, to protect the Ngwe Taung Pyay.

At that time, Yuan people came down from the north and started to establish their nation there. Yuan people attacked the Ngwe Taung Pyay many times, but, they failed to overrun it because of Shar Tu Phe's strong defensive strategy.

However, the Yuan people didn't give up and managed to arrest a body guard of Shar Tu Phe.

Eventually, they found out from the body guard what kind of food Shar Tu Phe fed Dar Setkyar.

Yuan people brought the body guard to Shar Tu Phe's home at night and they fed Dar Setkyar a white chicken. Then, the Yuan people attacked Shar Tu Phe, but, he was unable to draw his sword during the battle.

Shar Tu Phe was very angry and hit the earth, with his sword still in its sheath. The earth broke and became a small lake. The lake, known as Shar Tu Phe Lake, still exists behind the Nam Mae Khong, in Karenni State.

Shar Tu Phe jumped into the lake and transformed into a turtle. When Yuan people realized it, they tried to find the turtle with nets. Finally, when they got the turtle, they cooked it and ate it.

After they ate it, they threw its bones and skulls on the earth. The turtle transformed into a boar. The boar organized other boars and destroyed rice and vegetables in the fields of Yuan people. Eventually, they arrested the boar and cooked and ate it.

Then they threw bones of boar on the earth. The bones of boar transformed into a bear. The bear organized other bears and destroyed plantations belonging to the Yuan people. Finally, the Yuan people captured the bear and cooked and ate it.

But this time, the Yuan people did not throw the bear’s bones on the earth. They tied the bones on a tree with ropes. The bear bones transformed into a fragrant flower, called Tha Zin Pan. It is like the orchid.

Therefore, Karenni people believe that Tha Zin Pan is the bones of Shar Tu Phe.

Even today, Karenni people continue to write songs proclaiming that Shar Tu Phe protected the Karenni nation for three lives.

Yuan people occupied the Ngwe Taung Pyay and the Karenni peoples became their slaves. But, they attempted to find the way to freedom.

Then, a Karenni youth, Yel Reh, made a "Pho Dee Karee", or deity sculpture.

Yel Reh went to the King of Yuan people and said the Karenni people had a king and could not give any tax and did not want to be slaves under the Yuan king. The Yuan king was very angry and launched a military offensive against the Karenni king. Yel Reh became a path finder and showed his "Pho Dee Karee" deity sculpture to the Yuan king.

The king was very angry when he saw the spirit sculpture. He kicked the deity sculpture and destroyed it. After that, he and his soldiers attempted to go back to his palace.

But, along the way the king, high ranking officers and many soldiers died.

Then, the Karenni people took spears and swords and started a revolution, which lasted many years.

During the battle, the Yuan people pounded sticky rice and made rounded-flatter rice, called Hkaw Puok. They carried Hkaw Puok as their rations under their hats. When Hkaw Puok put near the fire, it became soft and could eat it.

The Poe Dee Karee is also used to celebrate freedom for the Karenni people. photo: contributed.
The Poe Dee Karee is also used to celebrate freedom for the Karenni people. photo: contributed.
Karenni people packed sticky rice with a leaf of the Deeku plant and boiled it. They called this food Deeku.

It would last a week without spoiling. If it became hard, it could be put near the fire and would soften and could be eaten.

Three Deeku are boiled together symbolizing unity among Karenni groups which joined together to fight with theYuan.

Finally, the Karenni defeated the Yuan people, who went back to the north.

After that, Karenni people held El Doepawmee or Deeku celebration in every village.

So, Deeku is a celebration of freedom from domination by the Yuan people, still held for three days in September and October in every Karenni community.

In Karenni tradition, a ceremony called Kyet Yo Hto, is used to choose the best days for celebrating Deeku, according to The Bu Phe.

This has been the tradition since the Karenni people lived in "Dawdoemawku Htaysal Tama Laru" desert area.

Grandpa Soe Reh said, "It's different talking among different people when they are doing for Kyet Yo Hto. Some people ask for health of family members. If Kyet Yo Hto is not succeeded, people have to ask about unhealthy problem in the family. After people ask for negative things, finally, they have to ask for good things or positive things."

Sticky rice packages are still boiled during Deekuu celebration.

Nga Mae told about how to take leaves and how to pack Deekuu.

"We have to take leaves carefully. For instance, if a leaf is pulled down with left hand, the leaf is brought with right hand. Now people don't want to pay attention taking leaves. When we are packing Deeku, it has edges at top, middle and bottom."

Chicken, pork and beef are also cooked in a curry during Deeku celebration. Alcohol, Khaung yay (rice fermentation liquid) and Deeku are fed to all visitors. Deeku dance groups will entertain in every house during the three days of celebration.

There are three main programs to be done during Deeku celebration. The first thing is the "Thawluu" rice offering, traditionally given in memory of the people who sacrificed their lives in battle with the Yuan people.

Nowadays, the 'Thawluu' rice offering is intended for their relatives who have passed away. Karenni people believe that all souls can come back except the souls which have  arrived in hell and heaven. Therefore, the Thawluu rice offering is a way of praying for dead relatives to go to  heaven.

The second is "Wai Day" to dispel witches and evil spirits. Karenni people believe that witches and evil spirits can attach themselves to houses. During Deeku period, "Pho Dee Karee", or a deity sculpture will drive them away from homes.

The Deeku plant is packaged with, bamboo stems and thorn stems. After the "Thawluu" rice offering service, people drive evil spirits out at night. While they are kicking evil spirits out, they have to wipe out every corner of the whole house with the package of Deeku plant, bamboo stems and thorn stems. The evil spirits are also taken away with Pho Dee Karee.

The final thing is to make a "Pho Dee Karee" deity sculpture. Karenni people believed that they could defeat Yuan because of "Pho Dee Karee" deity. Therefore Karenni people make a "Pho Dee Karee" deity sculpture when they are holding Deeku celebration.

Pho means Grandpa and Grandma and Dee Karee means relative deity. The complete meaning of Pho Dee Karee is the relative deity of Grandpa and Grandma.

Karenni peoples have two tribes, called Eluphu and Kayphu. The Eluphu tribe doesn't make "Pho Dee Karee" deity sculpture but Kayphu tribe does.

On the first day of Deeku, two or three honest people from Kayphu tribe put old clothes on their backpacks and go out of the village to make the "Pho Dee Karee" deity sculpture. It's believed that if the deity sculpture is made by honest people, they can get the right answer from the deity sculpture when asking about the future.

When they arrive at the forest, they cut a bamboo plant and make a hole in the trunk. Then they have to put a fire-stone, piece of iron and a feather inside.

After that, they have to make a hole in a bamboo backpack and put the bamboo trunk on the hole. Then they tie the backpack and the trunk firmly together. They have to cover the bamboo backpack and the trunk with clothes.

After they finish it, the bamboo backpack seems to be like a person, sitting without a head. After presenting a "Thawluu" rice offering, the villagers have to bring Pho Dee Karee into the village.

The day after the finish of Deeku, the people have to send Pho Dee Karee back to the north, where the Yuan people left. It was believed the deity sculpture would protect the Karenni from another invasion by the Yuan people.

But, now there are no Yuan people. So, Karenni people send the deity sculpture to a place where danger might enter.

Karenni who resettled in third countries also held Deeku celebration last year.

"We held Deeku celebration last year. I think we'll hold the Deeku celebration this year. We Karenni should not forget this Deeku celebration wherever we are. Nobody held the Deeku celebration here in the past; however, we held the Deeku celebration together with them when we got there," said a Karenni who resettled in Finland.

Karenni people in Finland could not hold the Deeku celebration before because there was no leader who knew enough about it.

“Deeku is an effective way to preserve Karenni history, culture and traditional celebrations”, said Sayargyi Khu Hte Bu Phe, chairman of the KNPP and a researcher of Karenni traditions.

“Deeku is a celebration of freedom. Therefore, every village has to hold Deeku celebration. If Karenni people can not hold the Deeku celebration, Karenni history will disappear slowly. Therefore, Karenni people have to keep their customs and traditions always."

Wednesday, February 1, 2012

(၆၅) ႏွစ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔မွ စစ္မွန္ေသာဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးသို႔ – ၁

သန္း၀င္းလႈိင္
ဇန္န၀ါရီ ၃၁၊ ၂၀၁၂
တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအားလံုး၏ တန္းတူေရး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ႐ွိေရး၊ စစ္မွန္ေသာ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႀကီး ေပၚေပါက္ေရးသည္ လက္႐ွိျဖစ္ပြားေနေသာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားအနက္ အဓိကဦးစားေပးေျဖ႐ွင္းရမည့္ကိစၥမ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား သူ႔ကြၽန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္ေလးစားမႈျဖင့္ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးကာ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔ မခြဲျခားဘဲ အတူတကြ လြတ္လပ္ေရးအရယူရန္ ပင္လံုၿမိဳ႕ကေလး၌ ၁၉၄၇ ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္သည္ ယခု ၂၀၁၂ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ (၆၅) ႏွစ္ တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔တိုင္ စစ္မွန္ေသာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရးကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္မီးသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ေက်ာ္တိုင္ ေတာက္ေလာင္ေနဆဲျဖစ္သည္။
● ေနာက္ခံသမိုင္း
ၿဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႔သည္ ၁၈၂၄၊ ၁၈၅၂၊ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ စစ္ပြဲ (၃) ႀကိမ္ဆင္ႏႊဲကာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုသိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ၁၈၈၆ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ေလာ့ဒ္ဒါဖရင္က `သိမ္းပိုက္ျခင္းျပန္တမ္း´ ထုတ္ျပန္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလံုးကို တရား၀င္ကြၽန္ ျပဳအုပ္စိုး ခဲ့ေလသည္။
ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕တို႔သည္ စနစ္တက် ႀကိဳတင္စီမံထားျခင္းမ႐ွိဘဲ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေလာတႀကီးသိမ္းပိုက္လုိက္မႈ ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ တ၀ွမ္းတြင္ သူ႔ကြၽန္မခံလိုေသာ တုိင္းရင္းသားတို႔သည္ ရရာလက္နက္စြဲကိုင္တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ ၿဗိတိသွ်အစိုးရသည္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ႏွိမ္နင္း ခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီေပါမင္း၏ လႊတ္ေတာ္၀န္ႀကီးမ်ားျဖစ္ေသာ ကင္း၀န္မင္းႀကီး ဦးေကာင္းအပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးအခ်ဳိ႕ကို အမႈထမ္းေစၿပီး ယာယီအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းျပဳခဲ့ရသည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၈၈၉ ခု မတ္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ စတက္က်ဴးဥပေဒပါ စာပိုဒ္မ်ားျဖင့္ အိႏိၵယအင္ပါယာ၏ ဇယား၀င္ စီရင္စုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစတက္က်ဴးဥပေဒကို ႐ွမ္းျပည္တြင္ အာဏာမတည္ေစရန္ ႃခြင္းခ်န္ထားခဲ့သည္။
အိႏိၵယတြင္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက (Sanad) ေခၚ ခန္႔စာမ်ားျဖင့္ `မဟာရာဂ်ာ´မ်ားကို သစၥာခံေစၿပီး တဆင့္ခံအုပ္ခ်ဳပ္ေစသည့္ နည္းတူ ႐ွမ္း ျပည္နယ္ရွိ ေစာ္ဘြား၊ ၿမိဳ႕စား၊ ေငြခြန္မွဴးတို႔ကို ေ႐ွး႐ိုးအစဥ္အလာအရ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ၿဗိတိသွ်အေရးပိုင္၏ ကြပ္ ကဲႀကီးၾကပ္မႈကို ခံယူေစသည္။
၁၈၉၈ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတရားေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒ (Burma Laws Acts) ျပ႒ာန္းၿပီး သီေပါမင္းပိုင္ ျမန္မာျပည္ကို ျပည္မအျဖစ္ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္တရားစီရင္ေစသည္။ ႐ွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းတို႔ ပါ၀င္ေသာ ေတာင္တန္းေဒသသံုးခုတြင္ ျပည္မႏွင့္ သီးျခားခြဲျခမ္းအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ နယ္ေျမေဒ သမ်ား (Frontier Areas) အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေစသည္။ ယင္းဥပေဒအရ ႐ွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေစာ္ဘြား၊ ၿမိဳ႕စား၊ ေငြခြန္မွဴး စေသာ ပေဒသရာဇ္ အာဏာပုိင္မ်ားႏွင့္ ခ်င္းေတာင္ေဒသမ်ားတြင္ ေတာင္အုပ္၊ ေတာင္ပိုင္ အမည္ခံ ပေဒသရာဇ္အာဏာပိုင္မ်ားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေစသည္။
အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲအၿပီး ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္တို႔သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာမင္းပိုင္နယ္ႏွင့္ အဂၤလိပ္ သိမ္းပိုက္ထား ေသာ ေအာက္ျမန္မာျပည္တို႔အၾကား အျငင္းပြားမႈမ်ား၊ အခ်င္းျဖစ္ပြားမႈမ်ားကို တားဆီးႏိုင္ရန္အတြက္ ကရင္နီ (ကယားျပည္နယ္) ကို မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ ၁၈၇၅ ခု၊ ဇြန္လ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ အိႏိၵယဘုရင္ခံခ်ဳပ္၏ ကိုယ္စားလွယ္ တီဒီေဖာ့ဆက္ (T.D Forsyth) ႏွင့္ ကင္း၀န္မင္းႀကီးဦးေကာင္းတို႔ခ်ဳပ္ဆိုေသာစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာဘုရင္ၾသဇာအာဏာမွကင္းလြတ္သည့္ လြတ္လပ္ေသာေဒသတစ္ခုအျဖစ္ ျမန္မာ မင္းတို႔က အသိအမွတ္ျပဳရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီေပါမင္းပါေတာ္မူသည့္အခါ ကရင္နီ (ကယားျပည္နယ္) သည္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ နယ္တစ္ခုအျဖစ္ က်န္ေနခဲ့သည္။ အဆိုပါစာခ်ဳပ္ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ လြတ္လပ္ေသာေဒသတစ္ခုဟု အမည္တြင္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕ အားျဖင့္ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ခံမွ်သာျဖစ္ၿပီး ေစာ္ဘြားမ်ား၊ ပေဒသရာဇ္အာဏာပိုင္မ်ားျဖင့္ တဆင့္ခံအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ နယ္ေျမျဖစ္လာေလ သည္။
ယင္းေနာက္ ျမန္မာတို႔၏ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားေတာင္းဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၂၃ ဇန္န၀ါရီလ ၂ မွ ၁၉၃၇ မတ္လ ၃၁ရက္ေန႔အထိ ဒိုင္အာခီေခၚ တြဲဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုလည္းေကာင္း၊ ၁၉၃၇ခု ဧၿပီ ၁ မွ ၁၉၄၂ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ရက္ေန႔အထိ ကိုးဆယ့္တစ္ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုလည္းေကာင္း ေပးလာခဲ့ရသည္။
သို႔ေသာ္ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္ကို အိႏိၵယမွ ခြဲထုတ္ၿပီး (The Government of Burma Act) ေခၚ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရဥပေဒအရ သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးလိုက္ေသာ္လည္း ေတာင္တန္းေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ ႐ွမ္းျပည္နယ္မ်ား၊ ရခိုင္ေတာင္တန္းေဒသမ်ား၊ ခ်င္းေတာင္တန္းမ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းမ်ား၊ ဆြန္ပရာေတာင္တန္း၊ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကား၊ ႀတိဂံနယ္ေျမႏွင့္ သံလြင္ေဒသတို႔ကို ခ်န္လွပ္ၿပီး ထိုဥပေဒ၏ ဒုတိယဇယားအပိုင္း(၁)ႏွင့္ အပိုင္း(၂) (Schedule II, Part 122) အရ ဘုရင္ခံ၏ တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ထား႐ွိခဲ့သည္။
ယင္းေနာက္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္တို႔ ပူးေပါင္း တုိက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရသည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဆင္းမလားၿမိဳ႕သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။ စစ္အၿပီး ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ရက္တြင္ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္သည္ ျမန္မာတို႔အေခၚ စကၠဴျဖဴစာတမ္းေခၚ (Burma Statement of Policy by H.M.G, 1945) ကို သယ္ေဆာင္လ်က္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပသည့္ ၄င္းအား ဂုဏ္ျပဳ သည့္ဧည့္ခံပြဲ၌ “ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈသည္ ၿပီးဆံုးသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ မၾကာမီမွာပင္ အေျခအေနေပးသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေရးအတြက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ေျပာၾကား သြားသည္။
ေဒၚမန္စမစ္က ဆက္လက္၍ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးမျပဳမီအေတာအတြင္း ၁၉၃၅ ခု ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအက္ဥပေဒ The Governmentof Burma Act, 1935) ကို ေခတၱရပ္ဆုိင္းထားၿပီး စကၠဴျဖဴစာတမ္းအရ ဘုရင္ခံတစ္ဦးတည္း အုပ္ခ်ဳပ္သြားသည့္စနစ္ျဖင့္ (၃) ႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။
စင္စစ္ စကၠဴျဖဴစီမံကိန္းမွာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ၉၁ ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသစ္ကို ေမြးေပးခဲ့ေသာ ၁၉၃၅ခု ျမန္မာ ႏိုင္ငံဥပေဒပုဒ္မ ၁၃၉ အရ အုပ္ခ်ဳပ္မည့္ စီမံကိန္းပင္ျဖစ္သည္။ ပုဒ္မ ၁၃၉ အရ ဘုရင္ခံသည္ တုိင္းျပည္၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုဆက္လက္ခ်ဳပ္ကိုင္ထားၿပီး ၿဗိတိသွ်အစိုးရက တုိက္႐ိုက္တာ၀န္ခံ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ပင္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ စကၠဴျဖဴစီမံကိန္းကို အဂၤလိပ္အလိုေတာ္ရိႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားသာ ေထာက္ခံၾကေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေနေသာ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္သူတရပ္လံုးက ယင္းစီမံကိန္းမွာ ဒိုင္အာခီမတိုင္မီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္မွ်သာ႐ွိေသာ ေခတ္ေနာက္ျပန္ ဆြဲသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္ျခင္း၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးမည့္ အခ်ိန္ကာလအတိအက်မပါျခင္း၊ ေတာင္တန္းႏွင့္ေျမျပန္႕ကို ခြဲျခားအုပ္ ခ်ဳပ္ျခင္း၊ လြတ္လပ္ေရးေပးသည့္တုိင္ စီးပြားေရးအရ မလြတ္လပ္ေစရန္ ဖန္တီးထားျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ဆႏၵျပကန္႔ကြက္ ခဲ့ၾကသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ႐ွမ္းျပည္နယ္လူထုႏွင့္ ေစာ္ဘြားမ်ားကလည္း ႏိုးၾကားတက္ၾကြလာၿပီး လြတ္လပ္မည့္ ျမန္မာ့အေရးကို စဥ္းစားလာၾကသည္။
သို႔ျဖင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ရွင္မ်ားအားလံုးပါ၀င္ေသာ အစည္းအေ၀းတရပ္ကို ၁၉၄၆ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ရက္ေန႔တြင္ မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပၿပီး၊ ေစာ္ဘြားမ်ား၊ ၿမိဳ႕စားမ်ား၊ ေငြခြန္မွဴးမ်ားအားလံုး စ၀္ဖလံုမ်ားဟုေခၚေရး၊ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကို ျမန္မာမ်ားႏွင့္အတူ ပူးေပါင္းတုိက္ပြဲ၀င္ေရးတို႔ကို ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ စ၀္ဖလံုေကာင္စီ (Council of Shan State Sophos) ကိုလည္း ဖြဲ႕စည္းလုိက္သည္။ ထိုစဥ္ အတြင္း ၁၉၄၆ ဇန္န၀ါရီလ ၁၇ မွ ၂၃ ရက္ေန႔အထိ ေရႊတိဂံုအလယ္ပစၥယံ၌ က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ပထမညီလာခံတြင္ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားႏွင့္ ဗမာအမ်ိဳးသားတို႔ ညီၫြတ္ေရးအဆိုႏွင့္ နယ္ျခားေဒသမ်ားအား ျမန္မာျပည္မႏွင့္ေပါင္းစည္းေရးအဆိုကို တင္သြင္းလုိက္ၾကသည္။
မိုင္းကိုင္အစည္းအေ၀းအၿပီး စ၀္ဖလံုမ်ားဦးစီး၍ ပထမပင္လံုညီလာခံကို လဲခ်ားနယ္ ပင္လံုၿမိဳ႕ကေလးတြင္ ၁၉၄၆ မတ္ ၁ မွ ၁၂ရက္ေန႔အထိ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါပင္လံုညီလာခံကို `႐ွမ္းျပည္နယ္လက္မႈျပပြဲ´ဟု အမည္တပ္ထားေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဗမာျပည္မမွ အျခားႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ေတာင္တန္းေဒသမွ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္နီေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း ဖိတ္ၾကားခဲ့သျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအသြင္လကၡဏာ အျပည့္အ၀ေဆာင္သည့္ ႏိုင္ငံေရးညီလာခံပင္ ျဖစ္သည္။ ပထမပင္လံုညီလာခံသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ရခိုင္ျပည္ဘက္သို႔ ခရီးလြန္ေနသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုယ္စား သခင္ႏု၊ ဦးဘဂ်မ္း (ပုဂံ)၊ မန္းဘခိုင္၊ ဦးဘေအး၊ သထံုဦးလွေဖ အျပင္ ဂဠဳန္ဦးေစာတို႔လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
ညီလာခံတြင္ ႐ွမ္းျပည္မွ ဦးထြန္းျမင့္ (လင္းေခး) ႏွင့္ ဦးတင္ေအးတို႔ ေဟာေျပာၾကသည္။ သခင္ႏုက ႐ွမ္း၊ ဗမာခ်စ္ၾကည္ေရး သမိုင္းကို လည္းေကာင္း၊ ဂဠဳန္ဦးေစာက ဒိုမီနီယံအေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ေဟာေျပာၾကသည္။
သခင္ႏုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွာ ႀကိဳင္တင္စီစဥ္ထားေသာ အျခားကိစၥတစ္ခု႐ွိ၍ သမိုင္း၀င္ ဤညီလာခံကို မတက္ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဤသို႔ မတက္ေရာက္ႏိုင္သည့္အတြက္ ေတာင္းပန္ေၾကာင္း၊ မတက္ႏိုင္ေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈရပါေစဟု ဆႏၵျပဳသည္ကို ဤအစည္း အေ၀းသို႔ တင္ျပရန္ မွာၾကားလုိက္ေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး ႐ွမ္းဗမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးသမိုင္းကို အဓိကေဆြးေႏြးသြားသည္။ ထို႔အျပင္ ဖဆ ပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပထမအႀကိမ္ညီလာခံတြင္ ႐ွမ္းလူငယ္ (၁၀) ဦးႏွင့္ေတြ႕ဆံုစဥ္က မေျပမလည္႐ွိခဲ့သည္ကို ထပ္မံေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၾကၿပီး အေတာ္အတန္ နားလည္မႈရ႐ွိသြားၾကသည္။
ဂဠဳန္ဦးေစာက ေတာင္တန္းေဒသမ်ားသည္ ဗမာျပည္ပႏွင့္ တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးရယူၾကၿပီး၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးပါက ခြဲထြက္လိုပါက ခြဲထြက္ခြင့္ရွိေစရမည္ဟု ေဆြးေႏြးသည့္အျပင္ ဒိုမီနီယံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေၾကာင္းကိုပါေဆြးေႏြးလာသျဖင့္ ႐ွမ္းျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဗမာ ျပည္မွာ ေရာင္းမစြံတဲ့ဒိုမီနီယံကို ႐ွမ္းျပည္လာမေရာင္းပါနဲ႔ဟု ေျပာလုိက္ရာ ဦးေစာ `လံုး၀´ အေရးနိမ့္သြားသည္။
႐ွမ္းႏွင့္ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗမာျပည္ႏွင့္ တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးရယူသြားမည့္နည္းလမ္းမ်ားကို သီးသန္႔ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးၾက သည္။ ကရင္နီျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ကမူ မိမိတို႔ကရင္နီျပည္မွာ သီးျခားလြတ္လပ္ေရးရ႐ွိၿပီးျဖစ္၍ ေလ့လာသူအျဖစ္သာ တက္ေရာက္ ေၾကာင္း၊ အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေပၚမူတည္ၿပီး ကရင္နီျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵသေဘာထားရယူသြားမည္ဟု အလြတ္သေဘာျဖင့္ သာ ေဆြးေႏြးသြားသည္။ ပထမပင္လံုညီလာခံသည္ ႐ွမ္း၊ ဗမာ၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းစသည့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ၊ အျပည္အလွန္နားလည္မႈ ရ႐ွိေစသည္။ ၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ ပင္လုံတြင္ ထပ္မံ၍ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ က်င္းပရန္ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
႐ွမ္းလူထုေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဦးတင္ဧ၊ ဦးထြန္းျမင့္၊ ဦးစံေဖ၊ ဦးဘရီ၊ ဦးအုန္းေဖ စသူတို႔ ႐ွမ္းျပည္လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ (ရပလ) ကို ဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ ႐ွမ္းျပည္ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ရပလ) က ၁၉၄၆ ၾသဂုတ္လတြင္ ျပည္မႏွင့္ေပါင္း၍ လြတ္လပ္ေရးအရ ယူၿပီးလွ်င္-
(၁) ျပည္ေထာင္စုမူအရ ေပါင္းမည္။
(၂) အခြင့္အေရးႏွင့္အဆင့္အတန္း တန္းတူျဖစ္ရမည္။
(၃) ႐ွမ္းျပည္အား လံုး၀ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးရမည္။
(၄) ခြဲထြက္လိုက အခ်ိန္မေ႐ြးခြဲထြက္ခြင့္ေပးရမည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ လန္ဒန္ေဆြးေႏြးပြဲမသြားမီ ၁၉၄၆ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃တြင္ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္မွအျပန္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေညာင္ေ႐ႊေဟာ္၌ ႐ွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၊ ၄င္းတို႔၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက မိမိသည္ မၾကာမီအတြင္း အဂၤလန္သို႔သြားေရာက္ၿပီး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အေရးဆိုမည္။ ႐ွမ္းျပည္သည္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္အတူ လြတ္လပ္လိုပါက လက္မွတ္ေရးထိုးေပးရန္ ႐ွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားအား တင္ျပသည္။ ေစာ္ဘြားမ်ားက ယခုကိစၥသည္ အလြန္အေရးႀကီး၍ အလ်င္စလို ဆံုးျဖတ္ရန္မလြယ္ကူေၾကာင္း ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းၿပီး ေၾကးနန္း ျဖင့္ အေၾကာင္းၾကား မည္ ဟူေသာ ကတိကိုသာ ေပးလိုက္ၾကသည္။
႐ွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ေညာင္ေ႐ႊေစာ္ဘြားစ၀္ေ႐ႊသိုက္သည္ ေျမာက္ပိုင္းေစာ္ဘြားမ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ေတာင္စခန္း၀န္ စတီဗင္ ဆင္ (Henry N.C. Stevenson) ၏ ႀကိဳတင္ေသြးထိုးထားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လိုခ်င္ေသာ အေျဖမရဘဲ ႐ွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားေကာင္စီက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအမွဴးျပဳေသာ ဗမာျပည္အစိုးရကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ဗမာျပည္ကိုသာကိုယ္စားျပဳၿပီး ႐ွမ္းျပည္ႏွင့္ေတာင္တန္းေဒ သမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္ေၾကာင္း ႐ွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တဖြဲ႕ကို လန္ဒန္သို႔ ဖိတ္ၾကားပါဟူ၍ ၿဗိတိသွ်အစိုးရထံသို႔ ေၾကးနန္းပို႔လုိက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ အဂၤလန္ျပည္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ မေရာက္မီကပင္ ထိုေၾကးနန္းကို အဂၤလိပ္အာဏာပိုင္တို႔ ရ႐ွိထားၿပီးျဖစ္သည္။
႐ွမ္းျပည္ေစာ္ဘြားမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဗမာျပည္အစိုးရကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ႐ွမ္းျပည္အတြက္ ကိုယ္စားမျပဳ ေၾကာင္းဟူ၍ ၿဗိတိသွ်အစိုးရထံသို႔ ေၾကးနန္းစာေပးပို႔ေၾကာင္း ၾကားသိရသည့္အခါ ရပလအဖြဲ႕သည္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ေစ်းေန႔တြင္ ျပည္သူလူ ထု ၂၀၀၀ကို စုစည္း၍ လူထုအစည္းအေ၀းတရပ္က်င္းပၿပီး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗမာျပည္ႏွင့္ေတာင္တန္းေဒသ နယ္ေျမမ်ားအတြက္ တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးေပးရန္ လန္ဒန္တြင္ အေရးဆိုေနေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဗမာျပည္ႏွင့္အတူ ႐ွမ္းျပည္ကိုပါ လြတ္လပ္ေရးတၿပိဳင္တည္း ခ်က္ခ်င္းေပးရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအားတညီတၫြတ္တည္း ေထာက္ခံေၾကာင္း အဆိုတင္သြင္းၿပီး ေထာက္ခံအတည္ျပဳၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တုိင္ ဗမာမ်ားသည္ ေတာင္တန္းေဒသအတြက္ေျပာဆိုျခင္းမွာ ဗမာျပည္ႏွင့္ တန္းတူအဆင့္အတန္း အခြင့္အေရး ရေစလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗမာလူမ်ိဳးသည္ ၿဗိတိသွ်ကြၽန္မျဖစ္လိုေၾကာင္း၊ ထို႔နည္းတူစြာ ေတာင္တန္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း ၿဗိတိ သွ်ကြၽန္ျဖစ္သည္ကို ဗမာက မႀကိဳက္ေၾကာင္းေျပာဆိုၿပီး ေစတနာသန္႔သန္႔ျဖင့္ ဗမာျပည္အပါအ၀င္ ေတာင္တန္းေဒသအတြက္ တၿပိဳင္ တည္း လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းဆိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ထိုစဥ္က ၿဗိတိသွ်နန္းရင္း၀န္ အက္တလီႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ၁၉၄၇ ဇန္န၀ါရီလ ၂၇တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီတစ္ရပ္ ဖြဲ႕ရန္ျဖစ္သည္။
မူအားျဖင့္ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံမွာ ႐ွမ္းျပည္နယ္႐ွင္မ်ား၏ အစည္းအေ၀းမ်ိဳးသာ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ ပံုစံေျပာင္းသြားရေလသည္။
၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁တြင္ ကခ်င္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပင္လံုညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ရန္လာၾကစဥ္ ကြတ္ခိုင္နယ္ နမ့္ဖတ္ကာ႐ြာတြင္ ႀကိဳတင္ၫွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ေအာက္ပါလိုလားခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
(၁) ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးရရန္၊
(၂) ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ဆႏၵႏွင့္အညီ ကခ်င္သီးျခားႏိုင္ငံထဲ၌ ဗန္းေမာ္ႏွင့္ ျမစ္ႀကီးနားခ႐ိုင္မ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားႏွင့္ က သာၿမိဳ႕၏ေျမာက္ဘက္ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ား ပါ၀င္ေစရန္၊
(၃) လြတ္လပ္သည့္ ကခ်င္သီးျခားႏိုင္ငံထဲ၌ ဗန္းေမာ္ႏွင့္ျမစ္ႀကီးနားခ႐ိုင္မ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ကသာၿမိဳ႕၏ ေျမာက္ဘက္ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ား ပါ၀င္ေစရန္။
(၄) ဗမာအမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ကခ်င္အမ်ိဳးသားမ်ား ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္လက္ခံႏိုင္သည့္ နယ္နိမိတ္ ခ်က္ခ်င္းသတ္မွတ္သည္။
(၅) နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ၿပီးၿပီးခ်င္း ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံလက္တြင္႐ွိသည့္ အခြင့္အာဏာမ်ား၊ ကခ်င္အမ်ိဳးသားလက္သို႔ ေပးအပ္ရန္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ၾကားျဖတ္အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ကခ်င္အမ်ိဳးသား ၀န္ႀကီးတစ္ဦး ခန္႔အပ္ရန္။
(က) ယင္းကခ်င္၀န္ႀကီးသည္ သီးျခားကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးတာ၀န္ထမ္း႐ြက္ရန္။
(ခ) ကခ်င္၀န္ႀကီးမွာ ႏုိင္ငံျခားေရးႏွင့္ဘ႑ာေရးကိစၥမ်ား ပါ၀င္ႏိုင္ရန္။
(ဂ) ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးကို အႀကံေပးရန္အတြက္ ကခ်င္အမ်ိဳးသားတစ္ဦး ခန္႔ထားေပးရန္။
(၆) ကခ်င္သီးျခားျပည္နယ္သည္ ႐ွမ္းသီးျခားျပည္နယ္ႏွင့္အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုး ေစာလ်င္စြာ လြတ္လပ္ေရးရ႐ွိရန္အတြက္ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္၌ ခ်က္ခ်င္းပါ၀င္ၾကရန္။
(ရ) အထက္၌ ေဖာ္ျပသည့္အတိုင္း ျမန္မာအမ်ိဳးသားအားလံုး လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခါ သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အပါအ၀င္ လြတ္လပ္သည့္ ျမန္မာျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းရန္။
(၈) အထက္ပါ တညီတၫြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို နယ္ျခားေဒသလူမ်ိဳးမ်ားအားလံုး၏ သေဘာတူညီမႈကို ရယူရန္၊ စသည္ တို႔ျဖစ္သည္။
ယင္းေနာက္ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၇ရက္တြင္ ကခ်င္ႏွင့္ခ်င္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပင္လံုၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္႐ွိလာၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲကို စတင္ခဲ့ၾက သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္တြင္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႕ (Supreme Council of United People [SOCUNP]) ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။
ပင္လံုညီလာခံသို႔ ကရင္နီျပည္နယ္မွ ဦးေစာသိန္း (စ၀္သိန္း) ႏွင့္ ဦးေစာ၀ဏၰ (စ၀္၀ဏၰ) တို႔သည္ ေလ့လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (Karean National Union [KNU]) မွ ဦးလွေဖ (ပအို႔၀္)၊ ေစာစံေအး၊ ေစာ၀ရီေသာ္ႏွင့္ ေစာခ်စ္တီးတို႔ ေလ့လာ သူအျဖစ္ ေနာက္က်မွ ေရာက္လာသည္။
၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၁ ႏွင့္ ၁၂ ေန႔မ်ားတြင္ အၿပီးသတ္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီမွ ၀န္ႀကီးအခ်ိဳ႕၊ ေစာ္ဘြားအားလံုးအျပင္ ႐ွမ္းျပည္နယ္လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားက ပင္လံုညီလာခံအၿပီးသတ္ အစည္းအေ၀း၌-
“ၾကားျဖတ္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းပူးေပါင္းလုိက္ျခင္းျဖင့္ ႐ွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း တို႔ အားလံုး လြတ္လပ္ေရးကို ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာ ရ႐ွိလိမ့္မည္ဟု အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္လာသူ အဖြဲ႕တို႔က ယံုၾကည္ၾကသည့္အတိုင္း တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူၾကသည္” ဟူ၍ ေဖာ္ျပၿပီး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ သမိုင္း၀င္ပင္လံုစာခ်ဳပ္ႀကီးကို ပင္လုံၿမိဳ႔၌ ၁၉၄၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုလိုက္ၾကသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၄၈ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ နံနက္ ၄း၂၀ နာရီတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လံုး၀လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအျဖစ္ ေပၚ ထြန္းလာခဲ့ရာ၊ ႏွစ္စဥ္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေသာ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ရက္ေန႔ကိုလည္း `ျပည္ေထာင္စုေန႔´အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး က်င္းပ လာခဲ့သည္မွာ ယခုအခါ ၆၅ ႏွစ္ တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

Friday, April 29, 2011

သမုိင္းေျခရာရွင္ေလးေတြ ေလ်ာက္တဲ့လမ္း

“ႏိုင္ငံေရး” လို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ လူေတြက ေတာခိုေနတဲ့ သူပုန္ေတြကို ေျပးျမင္လိုက္ၾကတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ ကရင္နီျပည္မွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနပါလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ မွားမယ္လို႔ေတာ့ မထင္ပါ။ အဲဒီစကားလံုးေတြ သံုးမိရင္ သူပုန္နဲ႔ ပတ္သက္တယ္ ဆိုၿပီး ညွင္းဆဲသတ္ျဖတ္ခံရတတ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရဟာ အဲဒီစကားလံုး တစ္လံုးနဲ႔ ျပည္သူလူထုတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း မနည္းေတာ့ပါဘူး။
အထူးသျဖင့္ တစ္ေခတ္ၿပီးတစ္ေခတ္ တက္လာၾကတဲ့ လူငယ္ေလးေတြဟာ မိမိကိုယ္ကို အလွအပေတြ တစ္မ်ိဳးၿပီးတစ္မ်ိဳး ဆင္ယင္ၾကသလို မိမိႏိုင္ငံ၊ မိမိရပ္ရြာနဲ႔ လူေနမႈ အဆင့္အတန္းတို႔ကိုလည္း တစ္ေခတ္ၿပီးတစ္ေခတ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုၾကတယ္။
မိမိတိုင္းျပည္ဟာ တျခားေသာ ဒီမိုကေရစီ လူ႔ေဘာင္သစ္ အသိုင္းအဝိုင္းထဲသို႔ ေရာက္လာရေလေအာင္ လူငယ္ေတြ အေနနဲ႔ တဖက္တလမ္းကေနၿပီး ႀကိဳးပန္းအားထုတ္မႈေတြနဲ႔ အားတက္မာန္တက္ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္တတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ့ ေရွ႕မွာ တားဆီးၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြက တပုံတပင္ႀကီးပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြေၾကာင့္ လူငယ္ေတြဟာ ေနာက္မဆုတ္ၾကပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ ေလွ်ာက္ေနတဲ့ လမ္းဟာ လမ္းမွား မဟုတ္လို႔ပါဘဲ။
ဆြဲေစ့ခံရျခင္း
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲဟာ စစ္တပ္ကေန တဖက္သတ္ ေရးဆြဲခဲ့ၿပီး တရားမွ်တမႈ မရွိတဲ့အတြက္ ကရင္နီလူငယ္မ်ားကို ဦးေဆာင္ၿပီး ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကတဲ့ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို စစ္တပ္မွ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿပီး ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒါဏ္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈတို႔မွာ ပါဝင္တဲ့ လူငယ္မ်ားကို ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္တဲ့အျပင္ လူမႈကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္း၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပညာေပး အစီအစဥ္တို႔မွာ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါဝင္အလုပ္ေကြၽးျပဳေနၾကတဲ့ လူငယ္တို႔ကိုလည္း ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၃ ရက္မွ ၁၅ ရက္အတြင္း ကရင္နီ လူမႈကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမွာ အလုပ္ေကြၽးျပဳခဲ့ဖူးသူ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ကရင္နီလူငယ္ ႏွစ္ဦးကို လြိဳင္ေကာ္ အေျခစိုက္ ေဒသကြပ္ကဲေရး စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့ပါတယ္။
“သူတို႔ကို ပုဒ္မွ ၁၇/၁ နဲ႔ စြပ္စြဲၿပီး ဖမ္းထားတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ လြတ္မလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္ထိ ေထာင္ဒါဏ္ခ်မွတ္မလဲဆိုတာ မသိရေသးပါဘူး” လို႔ ကရင္နီျပည္ထဲေရးဌာနမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗားမားႏိုင္က ေျပာပါတယ္။ အဲဒီလူငယ္ ႏွစ္ဦးကို ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ႏိုင္ဖို႔ ကရင္နီအပစ္ရပ္အဖြဲ႔ရဲ့ ကူညီမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့တာပါ။
“ဒီဘက္ (နယ္စပ္ရွိ ကရင္နီလူမႈ အသိုင္းအဝိုင္း)က လူေတြနဲ႔ တြဲၿပီး အလုပ္အေကြၽး ျပဳတဲ့ သူေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္အေကြၽးျပဳခဲ့ဖူးတဲ့ သူေတြ မွန္သမွ် သူတို႔ (အပစ္ရပ္အဖြဲ႔)က ခြၽန္ေပးရတယ္။ ဒကစတို႔ ေထာက္လွန္းေရးတို႔ကို သတင္းေပးရတယ္။ ဒါမွ သူတို႔ ရိကၡာေတြ၊ ေငြေတြ၊ သူမ်က္ႏွာ ရတာေပါ့။ တကယ္လို႔ သူက အဲလိုမလုပ္ႏိုင္ရင္ စစ္တပ္ကလည္း သူတို႔ကို ဂရုမစိုက္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔ အလုပ္မလုပ္ဘူး ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္မႈမ်ိဳးကို ခံရတာေပါ့” လို႔ ဗားမားႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒါဏ္ ခ်မွတ္ခံရျခင္း
ၿပီးခဲ့တဲ့၂ဝဝ၈ ေမလမွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္း အတည္ျပဳေရး လူထုဆႏၵခံယူပဲြကို ဆန္႔က်င္ဖို႔ လူငယ္မ်ားက ဦးေဆာင္ၿပီး ဆႏၵျပခဲ့ၾကတဲ့ ကရင္နီ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ ခြန္းဘီးဒူ (ေခၚ) လြီးဇီၿငိမ္၊ ေကေကာရီယိုနဲ႔ ဒီးဒီတို႔ကို စြဲခ်က္တင္ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၃၇ ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။
အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ ေကေကာရီယိုဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ တရားဥပေဒဆိုင္ရာ ပညာရပ္မ်ားကို ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ တစ္ေနရာမွာ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ ကရင္နီလူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေက်ာင္း SDC မွာ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ ကရင္နီျပည္တြင္းမွာ အဲဒီလိုဘာသာရပ္ေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေလ့လာခြင့္ မရွိတဲ့အတြက္ နယ္စပ္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ SDC ေက်ာင္းကဲ့သို႔ ဆယ္တန္းလြန္ေက်ာင္းတို႔မွာ လူငယ္ေတြ ထိုးေဖာက္ၿပီး ေလ့လာၾကရပါတယ္။
အခု ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္းမွာ ၈ ႀကိမ္ေျမာက္ SDC ေက်ာင္းဆင္းပြဲ အခန္းအနားတစ္ရပ္ က်င္းပပါတယ္။ ေက်ာင္းၿပီးသြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူတို႔အတြက္ ဒု-ေက်ာင္းအုပ္တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ဆရာ ရီရယ္ဝင္းက မိန္႔ခြန္းအမွာစကား ေျပာၾကားရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ မိမိလူမႈအသိုင္းအဝိုင္းထဲ ျပန္လည္အလုပ္ေကြၽးျပဳရာမွာ ေကေကာရီယိုတို႔လို ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြရဲ့ ရင္ဆိုင္ႀကံဳတြ႔ရတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခုလို ရွင္းျပသြားပါတယ္။
ယခု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၈ ႀကိမ္ေျမာက္ ကရင္နီလူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေက်ာင္း (ဓါတ္ပုံ-ေကတီ)
ယခု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ၈ ႀကိမ္ေျမာက္ ကရင္နီလူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေက်ာင္း (ဓါတ္ပုံ-ေကတီ)
“ဒီကေန ့ အပါအဝင္ဆိုလို ့ရိွရင္ (၁၄၉) ေယာက္ ရွိသြားၿပီေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလူဦးေရကို က်ေနာ့္ ၾကည့္တဲ့ အခ်ိန္မွာ မေန႔က ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြအထိ ဆိုလို႔ရိွရင္ က်ေနာ္တို႔ အသိုင္းအဝိုင္းမွာ ျပန္ၿပီး အလုပ္အေကြၽး ျပဳႏိုင္တာက (၇၅) ေယာက္ကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒီျပည္တြင္းကို လႈပ္ရွားေနတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြက ၁၃ ေယာက္၊ ၁၅ ေယာက္ေပါ့ဗ်ာ။ တစ္ေယာက္ (xxxx) ကေတာ့ ကံမေကာင္းစြာနဲ ့အဲမွာ အသက္ေပးခဲ့ရတာေပါ့ေနာ္။ တေယာက္ (ေကေကာရီယို) ကေတာ့ ေထာင္တြင္း ၃၇ နစ္ က်က်န္ခဲ့ရတာေပါ့ေနာ္။ အဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အေရး ေနာက္ၿပီးမွ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဆန္႔က်င္ေရး ဆိုတဲ့ အေနနဲ႔ သူက campaign (စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ေရး) သြားလုပ္တယ္ေနာ္။ campaign ဟို lobby သြားလုပ္ရင္းနဲ႔ အဲမွာ ေထာင္က်ခံရတာ ရိွပါတယ္။”
ေကေကာရီယိုဟာ ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆ ပညာသင္ႏွစ္မွာ SDC ကေန ဘြဲ႔လက္မွတ္ ရရွိခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၂ဝဝ၈ ဧၿပီလ ၂၇ ရက္ကေန စၿပီး လိြဳင္ေကာ္၊ ဒီးေမာ့ဆုိ၊ မုိးၿဗဲနဲ ့ ဖယ္ခုံမွာ ရွိတဲ့ ၿမိဳရြာေပါင္း ၁၇ ခုကုိ သြားၿပီး လူထုစည္းရုံးေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။
“သူဆဲြစိခံရတာက ေမလ ၁ဝ ရက္ ဆႏၵမဲခံယူပြဲ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ညေန ၇ နာရီေလာက္မွာပဲ နအဖေတြ သူတုိ႔ အိမ္ကုိ ဝင္ၿပီး လာစစ္တယ္ေလ၊ အဲခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ရဲ့ လုပ္ရွားမႈ ဓါတ္ပုံေတြ၊ ဘာညာေတြေပ့ါဗ်ာ ေတြ႔သြားၿပီး သူ႔အဖဲြ႔ ခြန္းဘီးဒူ၊ ခြန္းဒီးဒီနဲ႔ မူ(xxx)တုိ႔လည္း ပါသြားတယ္” လို႔ ေကေကာရီယိုနဲ႔ ေက်ာင္းအတူ တက္ခဲ့ဖူးသူလည္းျဖစ္၊ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ခြန္းအင္ျဒဴးခင္းက ေျပာပါတယ္။
ေကေကာရီယိုရဲ့ အမႈကုိ ေထာင္အတြင္းမွာပင္ အထူးစစ္ခံုရုံးအျဖစ္ ၾကားနာၿပီးေနာက္ တရားသူႀကီးက သူ႔အား
= The electronic Transactions ဥပေဒအရ ေထာင္ဒဏ္ ၁၅ ႏွစ္၊
= ျပစ္မူဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၅ဝ၅(ခ) အရ ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္၊
= တရားမဝင္အသင္း ပုဒ္မ ၁၇/၁ အရ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္၊
= တရားမဝင္အသင္း ပုဒ္မ ၁၇/၂ အရ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္၊
= The Myanmar immigration အက္ဥပေဒ ၁၉၄၇ ပုဒ္မ ၁၃ (၁) အရ ေထာင္ဒဏ္ ၅ႏွစ္၊
= အခြန္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၃ အရ ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္၊
စုုစုေပါင္း ေထာင္ဒဏ္ ၃၇ ႏွစ္အား သီးျခားစီ က်ခံဖုိ႔ အမိန္႔ခ်လိုက္ပါတယ္။
လူထုအံုၾကြမႈ ျဖစ္မွာကုိ စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ ဆိုၿပီး ေကေကာရီယိုအား မိတၳီလာေထာင္၊ ခြန္းဘီးဒူ (ေခၚ) လြီးဇီၿငိမ္းကို ေတာင္ငူေထာင္နဲ႔ ဒီးဒီအား မႏၱေလးေထာင္သို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္က ပို႔ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ပစ္သတ္ခံရျခင္း
ေကေကာရီယိုရဲ့ အျဖစ္အပ်က္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ အသက္ ၂၃ႏွစ္ အရြယ္ SDC ေက်ာင္းသား ခူးတူရယ္ ဆိုသူဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာေပးေရး အစီအစဥ္ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ကရင္နီျပည္ ဖရူဆိုၿမိဳ႕နယ္ ကဒါးလားေက်းရြာမွာ ျပဳလုပ္ေနစဥ္ စစ္တပ္တို႔ရဲ့ ပစ္ခတ္မႈတို႔ေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးသြားခဲ့ရပါတယ္။
လြဳိင္ေကာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေထ်းငါးလ်ား စံျပရြာမွ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ခူးတူရယ္ဟာ SDC ေက်ာင္းၿပီးေနာက္ ျပည္တြင္း၌ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့့ ကရင္နီ အၿမဲစိမ္းလန္းစိုေျပေရးအဖြဲ႔ KnEG မွာ အလုပ္ေကြၽးျပဳပါတယ္။
“က်မတုိ႔ရဲ့ ၂ဝ၁ဝ စီမံကိန္း ေနရာေဒသ ျဖစ္တဲ့ ေကးလ်ားမွာ သူဒီဖက္ေပါ့ေနာ္ ျပန္ထြက္သြားတဲ့အခါမွာ ဒီတခ်ိဳ႕ေသာ KNPP လုံၿခဳံေရး အဖဲြ႔နဲ႔သူ သြားတဲ့ အခါမွာ ဒီလမ္းမွာေပါ့ေနာ္ နအဖတပ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ၿပီးမွ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ ပစ္ခတ္ၾကရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတူရယ္ကုိ က်ည္ဆံ ထိမွန္ၿပီးမွပဲ ေသဆုံးသြားတယ္ေပါ့” လို႔ KnEG မွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။
ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာခြင့္ မရွိ
SDC ကုိ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ထိဆိုရင္ ေက်ာင္းၿပီးသြားတဲ့ အသုတ္ေပါင္း ၈ သုတ္ ရွိသြားပါၿပီ။ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေဟာင္း အပါအဝင္ ဒီတစ္ႏွစ္ေက်ာင္းၿပီးသြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ စုစုေပါင္း ၁၄၉ ဦး ရွိပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ ့သင္ၾကားေပးတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြက အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ အဓိက ကေတာ့ Human Right, Environment နဲ႔ Rule of Law ကုိ က်ေနာ္တို႔ focus ၿပီးသင္ေပးတာေပါ့ေနာ” လို႔ SDC မွ ဒု-ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္သူ ဆရာ ရီရယ္ဝင္းက ေျပာပါတယ္။
ေက်ာင္းရဲ့ ပညာသင္ႏွစ္က တစ္ႏွစ္ပါ။ တႏွစ္ၿပီးလို႔ ဘဲြ႔လက္မွတ္ရၿပီဆုိရင္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြဟာ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းကုိ အလုပ္အေကြၽးျပဳဖို႔ ေျခလွမ္းေတြ ျပင္ရပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းကုိ ျပည္တြင္းကေရာ နယ္စပ္ေဒသခံေတြကပါ လာေရာက္ပညာဆည္းပူးေနၾကတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာရပ္ကို လြတ္လပ္စြာ ေလ့လာသင္ယူခြင့္ မရိွလုိ႔ အခုလို နယ္စပ္ေဒသမွာ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ ေက်ာင္းမွာ လာေရာက္သင္ယူၾကရတာပါ။
SDC ေက်ာင္းမွ အခု ၂ဝ၁၁ ပညာသင္ႏွစ္ၿပီးသြားၿပီ ျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ခူးေတာ္နီ (နာမည္အရင္းမဟုတ္)က “က်ေနာ္၂ဝ၁ဝ ႏွစ္လပုိင္းတုန္းကပဲ ဒီမွာ ေရာက္တယ္။ က်ေနာ္ပညာ ျပည္ပမွာ ေလ့လာၿပီးမွ က်ေနာ္ ျပည္တြင္း ျပန္ဝင္မယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္တို႔ လူေတြကုိ က်ေနာ္ ျပန္လည္ဦးေဆာင္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္လည္း ပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေကေကာရီယိုနဲ႔ ခူးတူရယ္တို႔ ေလွ်ာက္ေနတဲ့ လမ္းဟာ အႏၱရာယ္မ်ားေနမွန္း ခူးေတာ္နီ သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္လူမ်ိဳး၊ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ အလုပ္ေကြၽးျပဳဖို႔ တံုးတိုက္တုိက္၊ က်ားကုိက္ကုိက္ ဆိုသလို ခူးေတာ္နီလို လူငယ္ေတြ ဒီကရင္နီ လမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ရွိေနဆဲပါဘဲ။
အမွန္ေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာ မေကာင္းမႈ လုပ္ရပ္ေတြကို ေဖၚထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားပမ္းစား အလုပ္ေကြၽးျပဳေနၾကတဲ့ လူငယ္မွန္သမွ်ကို ဇီဝိန္ေခြၽလုိက္၊ သံတုိင္ေတြၾကားမွာ ေသာ့ေတြ အလီလီ ခတ္ထားလုိက္နဲ႔ လူငယ္ေတြရဲ့ သံမဏိ စိတ္ဓါတ္ေတြကုိ အရည္ေပ်ာ္ေအာင္ တမင္လုပ္ေဆာင္ေနတာ တစ္ကမၻာလုံးကလည္း သိေနပါတယ္။  
လူငယ္ဆိုတာ လွေနတုန္း ပြင့္ေနတုန္းမွာ ေလာကႀကီးကုိ တန္ဖိုးနဲ ့အလွဆင္ေနၾကတာပါ။ သုိ႔မွသာ သမုိင္းဝင္မယ့္ သမုိင္းေျခရာရွင္ေတြ ျဖစ္ၾကမွာေပါ့။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကုိယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ခႏၶာကုိ ပဓါန မထားပဲ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ အနစ္နာခံေနၾကတဲ့ သမုိင္းေျခရာရွင္ေလးေတြ ေလွ်ာက္ေနတဲ့လမ္းဟာ လမ္းမွားလို႔ ဘယ္သူမွ သတ္မွတ္လို႔ မရပါဘူး။

Friday, April 8, 2011

ကရင္နီ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ျပည္တြင္း ကရင္နီ အမ်ားစု မသိၾက

ေရးသားသူ - ကႏၱာရ၀တီတိုင္း(မ္) တနလၤာေန႔, 04 ဧျပီလ 2011 17:23

ကရင္နီမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား
ယေန႔ က်ေရာက္သည့္ ကရင္နီ မ်ိဳးႏြယ္စု၀င္မ်ား အားလုံးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ကရင္နီႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို ကရင္နီျပည္နယ္တြင္းရွိ ျပည္သူမ်ား အမ်ားစုက မသိဘဲ ျဖစ္ေနၾကသည္။
“က်ေနာ္တို႔ လူမ်ိဳးေတြမွာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိမွန္း မသိဘူး။ ေျပာဆိုသံ ေတြလည္း မၾကားဖူးဘူး” ဟု ကရင္နီျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕မွ အသက္ သုံးဆယ္ အရြယ္ အမ်ဳိးသား ျဖစ္သည့္ ေဘာ္ရယ္က ေျပာသည္။ 
ကရင္နီ ျပကၡဒိန္ အားျဖင့္ တန္ခူးလဆန္း တစ္ရက္ေန႔သည္ ကရင္နီ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ ႏွစ္သစ္ကူး အခ်ိန္အခါ ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါ ကရင္နီ ႏွစ္ျဖင့္ဆိုလွ်င္ ၂၇၅၀ ခုႏွစ္ ရွိၿပီဟု ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ အေျခစိုက္ Karenni Religion Culture and Development Committee (KRCDC) မွ ဒါရိုက္တာ ဦးေတာ္ရယ္က ေျပာသည္။
ကရင္နီမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား
“ျပည္တြင္းမွာက  နအဖ ေခတ္က သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေတြကိုပဲ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ က်င္းပေလ့ရွိတယ္။ ဒီဘက္က ကရင္နီ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ရက္ေတြက နအဖအစိုးရနဲ႔ မတူဘူး။ နအဖ ခြင့္ျပဳတာ မျပဳတာေတာ့ မသိဘူး။ ျပည္တြင္းဘက္က လူေတြက မက်င္းပရဲၾကဘူး။ ျပည္တြင္းမွာက ပြဲေတြ လုပ္တဲ့  အစဥ္အလာ မရွိေတာ့ မလုပ္ဘူးေပါ့။ စာေပယဥ္ေက်းမႈေတြထဲမွာလည္း ေရးထားတာ မရွိဘူး။ သင္ၾကားထားတာေတြလည္း မရွိပါဘူး” ဟု ဦးေတာ္ရယ္က ဆိုသည္။
ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ဘိုးဘြားအစဥ္လာအရ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ ေန႔တစ္ေန႔ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကရင္နီ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးေဆာင္ၿပီး အစဥ္အလာမပ်က္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဟာင္ေဆာင္ခရုိင္ တဖက္ျခမ္းရွိ ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္ (၁) တြင္ ကရင္နီ မ်ိဳးႏြယ္စု အားလုံးက ကရင္နီ အမ်ိဳးသားတစ္ရပ္လုံး ႏွစ္သစ္ကူး အထိမ္းအမွတ္ကို ႀကိဳဆိုေသာ အေနျဖင့္ ဧၿပီလ ၃ ရက္ေန႔ ညအခ်ိန္၌ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းပြဲကို က်င္းပခဲ့ၾကသည္။
၀တ္ျပဳဆုေတာင္းပြဲကို သြားေရာက္ခဲ့ေသာ ဆရာႀကီး ခူးဦးရယ္က “ႏွစ္သစ္ကူးေတာ့မယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ လာမည့္ ႏွစ္မွာ တိုင္းသူျပည္သားအားလုံး ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ ဆုေတာင္းေပးတာေပါ့။ ဘာသာေပါင္းစုံ ဆုေတာင္းၾကပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ႏွစ္သစ္ကူး ဆုေတာင္း၀တ္ျပဳသည့္ ပြဲေတာ္သို႔ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီအဖြဲ႕၀င္မ်ား၊ ကရင္နီ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏွစ္ျခင္း အသင္းေတာ္မွ ဘာဘာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ကက္သလစ္ဘာသာမွ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းမွ ကရင္နီ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား အားလုံး လာေရာက္ဆုေတာင္းခဲ့ၾကပါသည္။

ကရင္နီ တစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ ေက့ထ်ိဳးဘိုးပြဲ (သို႕) တံခြန္တိုင္

ေရးသားသူ - ဟိန္းသူ ေသာၾကာေန႔, 08 ဧျပီလ 2011 16:34
                                                     

ကရင္နီ

မ်ိဳးႏြယ္စုေတြ
“တက္တက္၊ ကားေပၚတက္ၾက။ ကပြဲအတြက္ အ၀တ္အစားေတြနဲ႔ ဗံုေတြ၊ ေမာင္းေတြ အစံုပါတယ္ေနာ္” လုိ႔ စကားသံ၀ဲ၀ဲနဲ႔  ေခါင္းေဆာင္လုိ႔ ယူဆရတဲ့ လူႀကီးတစ္ေယာက္က လူငယ္ေတြကို ေအာ္ေျပာေနတယ္။ အဂၤလိပ္ လက္က်န္ေခတ္ ေခါင္မိုးဖြင့္ ကုန္ကားႀကီး တစ္စီးထဲကို ကုန္ပစၥည္းေတြ ျပည့္ႏွက္ေနေအာင္ တင္ၿပီး အဲဒီကုန္ပစၥည္းေတြ အေပၚမွာ လူႀကီး၊ လူငယ္၊ မိန္းကေလး၊ ေယာက္်ားေလးေတြအျပင္ ကေလးေတြပါမက်န္  ကိုယ္စီ ေနရာယူလုိက္ၾကတယ္။ 
ကားေပၚမွာ လူအေယာက္ ၃၀ ေလာက္ ၾကပ္သိပ္ေနေအာင္ ပူးကပ္ထုိင္ေနၾကတဲ့အျပင္ မတ္တပ္ရပ္ တြယ္စီးေနတဲ့ သူေတြလည္း ေတြ႔ရတယ္။
ဒီကားက လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ကေန  ကယားျပည္နယ္ တစ္ခုလံုး  လူမ်ိဳးစု အားလံုးအတြက္ အထိဋ္အထိပ္ ျဖစ္တဲ့ ေက့ထ်ိဳးဘုိး ရိုးရာပဲြေတာ္လို႔ ေခၚၾကတဲ့ တံခြန္တုိင္ ပြဲေတာ္ က်င္းပမယ့္ ရွားေတာၿမိဳ႕ကို သြားမယ့္ လုိင္းကား တစ္စီးပါ။
ေက့ထ်ိဳးဘိုး ပြဲေတာ္ က်င္းပတဲ့ ရက္ေတြကေတာ့ တစ္ႏွစ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္ ရက္သီးသန္႔ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိပါဘူး။ မတ္လနဲ႔ ဧၿပီလအတြင္းမွာ “ၾကက္ရိုးထိုး” ေဗဒင္ ေမးၿပီး အဆင္ေျပတဲ့ ရက္ကို ပြဲေတာ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီက သတ္မွတ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တံခြန္တိုင္မ်ား
တံခြန္တိုင္မ်ား
ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ဧၿပီလ ၅ ရက္ေန႔ကေန ၈ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပဖို႔အတြက္ ပြဲေတာ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
နယ္ေပါင္းစံုက ပြဲေတာ္ကို လာတဲ့ သူေတြ စတည္းခ် တည္းခိုေနထိုင္ေရးအတြက္ ပြဲေတာ္ က်င္းပတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ရွိတဲ့ အိမ္ရွင္ေတြက လက္ခံေပးထားၿပီး စားဖုိ႔အတြက္ကိုေတာ့ ပြဲေတာ္အတြင္းမွာ စားႏိုင္ဖို႔ ပြဲေတာ္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီက စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။
ေန႔ခင္းဘက္မွာ ေက်းရြာအလုိက္ အားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြ စုေပါင္းကစားၾကၿပီး ညဘက္မွာေတာ့ အကၿပိဳင္ပြဲေတြ၊ ရိုးရာအ၀တ္အစားနဲ႔ အလွၿပိဳင္ပြဲေတြနဲ႔ ျပဇာတ္ေတြ ကျပေဖ်ာ္ေျဖၾကပါတယ္။
ပြဲေစ်း ဆိုင္တန္းေတြ ရွိၿပီး ရိုးရာ အစားအစာ အေရာင္းဆိုင္ေတြ၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ေတြနဲ႔ ေခါင္ရည္ဆုိင္ေတြ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ပြဲေတာ္ တက္ေနက် လူငယ္ေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီႏွစ္ က်င္းပတဲ့ ရွားေတာၿမိဳ႕ ဆိုတာကေတာ့ ကယားျပည္နယ္မွာ ၿမိဳ႕ ၈ ၿမိဳ႕ရွိတဲ့အနက္ ပဥၥမေျမာက္ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး ၿမိဳ႕လုိ႔ ဆုိႏုိင္ေပမယ့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကေတာ့ အလြန္ခက္ခဲတယ္လို႔ အေၾကာင္းသိ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။
ျပည္နယ္တစ္ခုလံုး ကုိယ္စားျပဳ ပြဲေတာ္ႀကီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ အစည္ကားဆံုး ပြဲေတာ္ႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အခက္အခဲေၾကာင့္ တံခြန္တုိင္ပြဲေတာ္ကို အရင္ႏွစ္ေတြကေလာက္ အျခားၿမိဳ႕ေတြ၊ ေက်းရြာေတြက ျပည္သူေတြ မသြားႏုိင္ၾကဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။
“အဲဒီဘက္မွာက လိုင္းကားေတြ မရွိေတာ့ သြားဖို႔ အရမ္းခက္တယ္။ ေက်းရြာ တိုင္းလိုလို သြားႏိုင္မယ္ မထင္ဘူး။ က်မတို႔ အခု ေက်းရြာ အုပ္စုတြင္းမွာေတာ့ ၈ ရြာပဲ သြားႏိုင္တယ္။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ပိုတ္ဆံေတြ စုၿပီး ကားတစ္စီး ငွားၿပီး သြားၾကတယ္” လို႔ ဒီးေမာ့ဆိုၿမိဳ႕ ေဒသခံ လူငယ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက ဆုိပါတယ္။
ရွားေတာၿမိဳ႕ရဲ႕ ေက်းရြာငယ္ေလးေတြမွာ ကရင္နီအမ်ိဳးသားတုိးတက္ေရးပါတီ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ -KNPP ေတြနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ တပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား မၾကာခဏဆိုသလုိ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။
ရွားေတာ့ရဲ႕ အေရွ႕ဘက္အျခမ္းဟာ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ျဖစ္ၿပီး နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာလည္း KNPP တပ္ဖြဲ႔ေတြ စခန္းခ်တယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။  
မေအးခ်မ္းေသးတဲ့ နယ္ေျမ ျဖစ္ေနေသးတာေၾကာင့္ ခရီးသြားလာတဲ့ သူေတြ နည္းပါးၿပီး ကယားျပည္နယ္ရဲ႕ အဓိက ၿမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္တဲ့ လိြဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ကေန မုိင္ ၂၀ ေလာက္ပဲ ေ၀းေပမယ့္  ခရီးသည္တင္ လုိင္းကားက တစ္စီး၊ ႏွစ္စီးေလာက္သာ ရွိပါတယ္။
ဒီလို အခက္အခဲေတြ ရွိေနေပမယ့္ ရွားေတာမွာ ပြဲေတာ္ က်င္းပဖို႔ ေရြးခ်ယ္ ရတာကေတာ့ ဒီႏွစ္ ရွားေတာၿမိဳ႕မွာ တံခြန္တုိင္ပြဲ က်င္းပဖို႕ အလွည့္က်တဲ့အတြက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီႏွစ္ တံခြန္တုိင္ပြဲေတာ္ဟာ ၅၃ ႀကိမ္ေျမာက္ က်င္းပတာ ျဖစ္ၿပီး ရွားေတာ့ၿမိဳ႕မွာေတာ့ ပထမဆံုး အႀကိမ္ က်င္းပတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေလ့လာေနတဲ့ ကယားလူမ်ိဳး  ဦးဗ်ားရယ္က ေျပာပါတယ္။ သူက ဒီပြဲေတာ္ဟာ ကယားတိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ပြဲေတာ္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာျပပါတယ္။
ကရင္နီ အမ်ိဳးသားမ်ား ေကးထ်ိဳးဘိုးကို လွည့္ပတ္ ကေနစဥ္
ကရင္နီ အမ်ိဳးသားမ်ား ေကးထ်ိဳးဘိုးကို လွည့္ပတ္ ကေနစဥ္
“တံခြန္တုိင္ပြဲ က်င္းပရတာကေတာ့ ကယားတုိင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုေတြ အားလံုး စည္းရံုးမႈႏွင့္ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈ ရရွိရန္အတြက ္ရည္ရြယ္တာပါ။”
ကယားျပည္နယ္မွာ ကယား၊ ကေယာ၊ ကယန္း၊ ေဂခို၊ ေဂဘား၊ မႏူးမေနာ၊ ယင္းတလဲ၊ ယင္းေဘာ၊ ဇယိမ္း စတဲ့ လူမ်ိဳး ၉ မ်ိဳး ရွိၿပီး အမ်ားဆံုး ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာေတြကေတာ့ ဗုဒၵဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္၊ ကက္သလစ္၊ နတ္နဲ႔ ျဗမာရ္စို တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဘာသာမတူ လူမ်ဳိးစု ကြဲၾကေပမယ့္ တံခြန္တိုင္ ပြဲေတာ္အတြက္ ရုိးရာတိုင္ ရရွိဖို႔ သစ္ပင္တစ္ပင္ ရရွိေအာင္ ရွာေဖြရာမွာေတာ့ ကယားတိုင္းရင္းသားေတြ အားလံုး စည္းစည္းလံုးလံုးနဲ႔ အပင္ပန္းခံၿပီး ေတာထဲမွာ သြားရွာၾကရပါတယ္။
မ်ားေသာအားျဖင့္ ကၽြန္းပင္နဲ႔ သေျပပင္ကို ေရြးခ်ယ္ၾကၿပီး အေျဖာင့္ဆံုးႏွင့္ အရွည္ဆံုး သစ္ပင္ကုိ ရရွိဖုိ႔အတြက္ အထူးေရြးခ်ယ္ရွာၾကရပါတယ္။
လုိခ်င္တဲ့ တုိင္တစ္တုိင္ ရဖုိ႔အတြက္ သစ္ပင္ရွာေဖြေရး အဖြဲ႔က ပြဲေတာ္မတိုင္မီ ေတာထဲမွာ ၁ လေလာက္ ႀကိဳၿပီး သြားရွာထားၾကရပါတယ္။  
လိုခ်င္တဲ့ သစ္ပင္ မရဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေတာအတြင္း ၅ မိုင္ကေန ၁၀ မိုင္အထိ ေ၀းတဲ့ ေနရာေတြအထိ သြားေရာက္ရွာေဖြရတဲ့အထိ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
သင့္ေတာ္တဲ့တုိင္ ေတြ႕ရွိတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရိုးရာဓေလ့ ျဖစ္တဲ့ ၾကက္ရိုးထုိး ေဗဒင္ေမးၿပီး  ေကာင္းတဲ့ အတိတ္နိမိတ္ ေတြ႕မွ စတင္ခုတ္ၾကရပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့ အတိတ္နိမိတ္ေတြ႕မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ သင့္ေတာ္တဲ့ သစ္ပင္တစ္ပင္ကို သြားေရာက္ ရွာေဖြၾကရပါတယ္။
သစ္ပင္ကို ခုတ္ၿပီးၿပီဆိုရင္လည္း ဘယ္ေလာက္ပဲ ေ၀းေ၀း ေက့ထ်ိဳးဘုိး ပြဲေတာ္ က်င္းပမယ့္ ေနရာကို လူအင္အားနဲ႔ သယ္ၾကရပါတယ္။ လံုးပတ္က လက္တစ္ဖတ္စာ ေက်ာ္ၿပီး အရွည္က ေပ ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိတဲ့ သစ္ပင္ႀကီးကို ျငမ္းေတြ ဆင္ၿပီး လူ ၃၀ ေလာက္ ၀ိုင္းမသယ္ၾကရပါတယ္။ သယ္လို႔ အဆင္မေျပတဲ့ ေနရာေတြဆိုရင္ေတာ့ ႀကိဳးနဲ႔ ဆြဲၾကရပါတယ္။
တံခြန္တိုင္ ထူတဲ့ ေန႔ကို ပြဲေတာ္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး တုိင္ထူၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ဟာ အေပ်ာ္ရႊင္ရဆံုး အခ်ိန္ပဲလုိ႔ ပြဲေတာ္ကို လာေရာက္တဲ့ ကယားအမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးက ေျပာပါတယ္။
“တုိင္ေတာင္လုိက္လို႔ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရင္ေတြ အရမ္းခုန္ရၿပီး တီးလံုးသံေတြ ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆိုင္ဆုိင္ ၾကားလုိက္ရေတာ့ ဘယ္လုိမွန္း မသိေအာင္ ခံစားလုိက္ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ အရမ္းလည္း ေပ်ာ္ပါတယ္” လုိ႔ ဗမာစကားကို အသံ၀ဲ၀ဲေလးနဲ႔ ေျပာသြားပါတယ္။
ဒီ ေက့ထ်ိဳးဘုိးလုိ႔ ေခၚတဲ့ တံခြန္တုိင္ႀကီးကို ပြဲေတာ္ရက္မွာပဲ ေထာင္ထားရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကယားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဓေလ့ရိုးရာအတုိင္း မပ်က္မစီးသေရြ႕ ေထာင္ထားရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေက့ထ်ိဳးဘုိး တုိင္ႀကီး ေျဖာင့္မတ္ေနသလုိ လူေတြရဲ႕ အတြင္းစိတ္ေနသေဘာထားလည္း ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ေစဖို႔ သတိေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ထာ၀ရ ေထာင္ထားတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ကယားတိုင္းရင္းသားေတြက ဆိုၾကပါတယ္။